May mắn là một khái niệm khá thú vị. Khi tìm hiểu về con người và các truyền thống văn hóa phát triển trong xã hội cổ đại, chúng ta có thể dễ dàng hiểu tại sao khái niệm may mắn lại đóng vai trò quan trọng như vậy trong các xã hội sơ khai. Những cơn mưa đầu mùa và những mùa màng bội thu có thể dễ dàng được giải thích bằng sự hiểu biết về khí tượng học ngày nay, nhưng với các nền văn minh cổ đại, nó được xem là sự may mắn hoặc vận may được các vị thần và nữ thần trên cao ban phát. Tương tự như vậy, một trận hạn hán hoặc những thiên tai khác thường được coi là do sự xui xẻo.
Ngày nay chúng ta có sự hiểu biết khoa học sâu hơn về sự may mắn và đã vượt xa hơn sự mê tín dị đoan, đồng thời có thể san bằng một cách chính xác những gì có được và những gì không bị ảnh hưởng bởi cơ hội may rủi - nhưng điều này không ngăn được mọi người mất hàng triệu đô la trên bánh xe roulette ở Las Vegas, hoặc trên các máy đánh bạc điện tử và xổ số khác trên toàn thế giới. Điều đó cũng không ngăn được những người trẻ tuổi mơ mộng theo đuổi những tham vọng khó có thể xảy ra cho dù về mặt thống kê, họ không có cơ hội vượt qua được thị trường phổ thông hoặc trở thành chuyên gia trong lĩnh vực của họ.
Dù chúng ta có tin hay không thì mọi người thường hiểu vẻ đẹp của sự may mắn như là một concept, và nhiều người có thể kể lại các trải nghiệm tích cực hoặc tiêu cực của chính họ với nó. Vậy chính xác may mắn là gì? Và làm thế nào (nếu có) ai đó có thể kiểm soát nó?
May mắn là gì?
Theo Wikipedia, định nghĩa về may mắn “thay đổi tùy theo bối cảnh tôn giáo, triết học, chủ nghĩa huyền bí và cảm xúc của người diễn giải nó.” Về cơ bản, một số người nghĩ rằng may mắn đề cập đến hoàn cảnh ngẫu nhiên như thuật ngữ được định nghĩa trong từ điển Oxford: “sự thành công hay thất bại dường như là một sự tình cờ hơn là việc thông qua hành động của chính mình.”
Quan điểm về sự may mắn này mang tính mô tả nhiều hơn, nó được sử dụng để giải thích cho các sự kiện sau khi chúng xảy ra, đặc biệt là nếu chúng tạo ra kết quả là sự kết hợp của thuận lợi, không thuận lợi hoặc không thể xảy ra. Mặt khác, một số người xem may mắn theo một cách nguyên tắc hơn, trong dó vận may là một năng lực siêu nhiên có thể quyết định kết quả của các sự kiện trước khi chúng xảy ra. Ai đó thổi vào một cặp xúc xắc trước khi lăn chúng vì tin rằng điều này có thể giúp họ thắng, đặc biệt được củng cố nếu kết quả như họ mong muốn. Niềm tin có tính nguyên tắc này ngoài việc gây cuời thì không có trọng lượng khoa học, các định luật vật lý không thay đổi chỉ vì ai đó thổi vào một cặp xúc xắc, và kết quả của lần tung đó hoàn toàn giống hệt nhau sẽ không khác gì khi "thổi" vào nó.
Một ví dụ điển hình về hành động này có thể bắt nguồn từ một tập phim tại Sòng bạc Le Grande Casino ở Monte Carlo, ngày 18 tháng Tám năm 1913. Vào một đêm, bánh xe roulette đã dừng ở ô màu đen 29 lần liên tiếp, một thành công mà David J. Darling đã tính được xác suất 1 trên 136,823,184 trong cuốn sách The Universal Book of Mathematics của ông. Đêm đó là một đêm ô nhục vì hàng triệu người chơi ở sòng bài francs đã thua cá cược với logic sai lầm vì cho rằng màu đen đã xuất hiện nhiều lần trước đó và đơn giản là nó sẽ không xuất hiện lại. Tuy nhiên, mỗi khi bánh xe bắt đầu quay, có 18/37 nó sẽ dừng lại ở màu đen, giống như những lần trước đó và sau đó. Mặc dù không có căn cứ rõ ràng nào cho thấy không chỉ những người chơi ở sòng bài không gặp may mắn đêm đó mà ngay cả những người "không tin vào may mắn" cũng có thể không gặp may, khi nhìn lại, những người đánh bạc luôn đổ tại cho điều "không may mắn" như một kịch bản không chắc có thực.
Tâm lý học và "việc tạo ra sự may mắn của riêng bạn"
Việc tung xúc xắc, chialá bài và vòng quay của bánh roulette - đây là một cách để miêu tả sự may mắn. Nó hoạt động như là ví dụ cụ thể nhất về việc cơ hội mù quáng ảnh hưởng đến kết quả như thế nào. Nhưng những ý tưởng của một ai đó về điều gì là may mắn hay không may mắn là như thế nào?
Điều thú vị về may mắn là nó liên quan rất nhiều đến sự nhận thức và cơ hội. Lou Holtz có một câu nói rất hay “cuộc sống chỉ mang lại cho chúng ta 10% cơ hội, 90% còn lại là chúng ta trải nghiệm nó như thế nào.” Hóa ra những người tự coi mình không may mắn không có xu hướng tin vào những điều trên và đổ lỗi cho các yếu tố bên ngoài vì những bất hạnh mà họ gặp phải trong cuộc sống. Mặt khác, những người tự coi mình là người may mắn, nhìn chung hướng nội vì có những lí do cho những chuyện xảy ra trong cuộc sống của họ và cố gắng thích nghi một cách tích cực với những tình huống không như mong muốn.
Các nhà tâm lí học gọi đây là điểm kiểm soát tâm lý. Một điểm kiểm soát ngoại tại có nghĩa là bạn tin rằng thế giới xung quanh kiểm soát bạn nhiều hơn là bản thân bạn kiểm soát chính mình. Những người nghiện rượu chịu đựng điều này khá thường xuyên, và nó là một trong những lý do khiến A.A bước đầu tiên “thừa nhận bạn gặp vấn đề.” Nó giống như một câu chuyện cũ về rùa và thỏ–con thỏ không thua cuộc đua không phải vì nó không may mắn và đã ngủ quá lâu mà nó thua cuộc vì đã quyết định chợp mắt ngay từ đầu.
Vì vậy, trong khi những người tự coi mình là kẻ "không may mắn" thường có một điểm kiểm soát ngoại tại thì những người tự cho mình là kẻ may mắn có một tâm điểm kiểm soát nội tại. Nhận thức về cơ hội giữa hai nhóm người này thường phản ánh quan điểm của họ về may mắn và thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe của họ. Nếu bạn nhìn vào Paul Kraus, người mắc bệnh ung thư đã phải thay đổi đáng kể lối sống, chế độ ăn uống và phương pháp trị liệu để sống sót qua ba loại ung thư bao gồm u màng não (một loại ung thư não), ung thư trung biểu mô và ung thư tuyến tiền liệt di căn, (các loại trên đều được phát hiện trong một trại lao động cưỡng bức của Đức Quốc xã trong Thế chiến WWII!) bạn có thể nghĩ rằng người đàn ông này không may mắn. Kraus sẽ không đồng ý với nhận xét này và khăng khăng rằng sự sống sót của anh ta liên quan đến niềm tin của anh ta rằng "chẩn đoán không phải là định mệnh" và mọi người có thể chiến thắng ung thư vì "có nhiều thứ về bệnh tật hơn là một tin xấu của bác sĩ." Kraus là kiểu người đàn ông tự tạo ra may mắn cho mình.
Làm thế nào để bản thân may mắn
Mặc dù chúng ta hiểu rằng may mắn đơn giản là một cơ hội, nhưng nó vẫn đang đóng vai trò to lớn trong văn hóa của chúng ta. Một biểu hiện tuyệt vời về điều này có thể được tìm thấy xung quanh văn hóa của trò tiêu khiển yêu thích nhất của nước Mỹ: bóng chày. Giải đấu World Series năm 2016, người Cuba và người Ấn Độ đã đối đầu nhau, trong đó điểm nổi bật của trận đấu là sự xóa bỏ lời nguyền kéo dài cả thập kỷ của Cleveland. Bây giờ, khi các loại "nguyền rủa" này có thể xuất hiện trong các môn thể thao khác, họ lại thích bóng chày hơn vì người chơi và cả người hâm mộ đều dễ bị mê tín trong hầu hết các khía cạnh của trò chơi. Thật vậy, vì quả bóng quá nhỏ và di chuyển quá nhanh nên không có cách nào dự đoán mọi đường bay mà nó thực hiện, hoặc nó có tạo ra mọt cú nảy không may không, v.v... Eric Garcia McKinley viết cho BeyondTheBoxScore.com lập luận rằng không thể phủ nhận vai trò của sự may mắn trong trận bóng chày. Các biến số nhỏ làm cho trò chơi phức tạp đến mức bạn phải tính đến việc một số người chơi chỉ đơn giản là đứng đúng nơi vào đúng thời điểm.
Phân tích này không chỉ đúng trong bóng chày mà còn hữu ích khi áp dụng ngoài trận đấu. Chẳng hạn như Jennifer Aniston đã sẵn sàng từ bỏ nghiệp diễn xuất của mình vào năm 1994 – nhưng một cơ hội gặp gỡ tình cờ với chủ tịch của bộ phận giải trí NBC tại một trạm xăng, ông đã đưa cô vào đoàn phim Friends, củng cố sự nghiệp của cô ấy giống như những gì chúng ta biết. Nếu lấy điều này làm ví dụ, chúng ta nhận ra rằng Jennifer Aniston không chỉ ở đúng nơi mà còn đúng thời điểm bởi vì nếu bạn hoặc tôi gặp được chủ tịch của NBC tại trạm xăng thì hầu như không có khả năng chúng ta có một bộ phim truyền hình ăn khách.
Những gì Anniston có mà hầu hết chúng ta không có trong tình huống cụ thể đó là sự chuẩn bị. Một bài báo khác của Mẹo vặt cuộc sống về sự may mắn đã trích dẫn câu nói của nhà triết học la mã là Seneca: “Điều may mắn xảy ra khi sự chuẩn bị gặp được cơ hội.” Anniston đã chuẩn bị bằng cách thực hiện ít nhất 4 bộ phim truyền hình sitcom thất bại khác trước khi cô thành công, và những bộ phim này đã khiến cô gây ấn tượng với giám đốc điều hành NBC mà cô gặp.
Bạn đã may mắn rồi! Bây giờ chỉ cần tối đa hóa nó mà thôi!
Một nửa của sự may mắn là tư duy đúng đắn, nửa còn lại là ở đúng nơi, đúng thời điểm. Nếu bạn luôn luôn ở đúng nơi, thì bạn chỉ còn phụ thuộc vào việc đúng thời điểm mà thôi.
Phần đầu tiên là bạn nhận ra rằng bạn đã may mắn. Mỗi ngày bạn không phải gặp các tai nạn kỳ quặc khi lái xe hay đi bộ trên đường, bạn thật may mắn. Duy trì việc có được điều này trong nhiều năm, bạn thật may mắn. Được sinh ra vào thời điểm mà bạn có thể tra cứu hầu hết mọi thứ trên Internet (như bài viết này), thì bạn thật may mắn. Nếu bạn tập trung vào tất cả những lý do khiến bạn may mắn và ngừng tin rằng bạn không may mắn (bạn không phải là chính bạn), thì bạn sẽ bắt đầu nhận ra mình có bao nhiêu may mắn.
Về nửa thứ hai, luôn luôn ở đúng nơi, đơn giản là phải chủ động và kiên trì. Nếu Aniston đã từ bỏ sau thất bại của Sitcom đầu tiên, cô ấy sẽ không bao giờ được giám đốc điều hành NBC biết đến. Ngay cả Stephen King's Carrie cũng bị từ chối 30 lần trước khi nó được xuất bản.
Vấn đề may mắn thường xảy ra với những người tâm huyết với một lĩnh vực, và đó là lý do tại sao may mắn xảy ra trong lĩnh vực đó. Chấp nhận một suy nghĩ tích cực và tin tưởng vào bản thân, đủ kiên trì là tất cả những thành phần cần có để may mắn.
Vì vậy, hãy bước ra và làm bất cứ điều gì mà bạn cảm thấy bạn có ý định làm chỉ với một suy nghĩ tích cực, bạn sẽ thấy vận may đã mỉm cười với bạn!
Nguồn ảnh bìa: AdinaVoicu từ pixabay.com