Hãy nhớ lại thời đi học của bạn nào. Chắc là hầu hết thời gian bạn đều tận hưởng cảm giác được học những điều mới mẻ và vui đùa với bạn bè.

Tuy nhiên gần như chắc chắn là bạn đã phải đối mặt với những tình huống gây bối rối và ngượng ngùng rồi.

Chẳng hạn như lúc giáo viên hỏi bạn một câu đơn giản trước mặt cả lớp, nhưng bạn lại trả lời sai. Bạn bè trong lớp bắt đầu cười thầm rồi nhanh chóng chuyển sang cười vang như vỡ chợ! Mặc dù giáo viên bảo họ phải im lặng nhưng mọi sự đã rồi. Bạn đã tự biến mình thành một tên ngốc trước mặt cả lớp. Và cảm giác bối rối rõ ràng hiện ra trên khuôn mặt bạn.

Tận sâu trong tiềm thức, cảm giác đáng sợ đó có thể vẫn còn tác động tới bạn cho đến tận hôm nay.

Hầu hết những tình huống gây bối rối làm khó chúng ta trong cuộc sống đều được xếp vào sáu dạng:^[1]

1. Sự riêng tư. Bạn đang thay đồ trong phòng ngủ của mình thì có người mở cửa mà không biết bạn đang ở đó. Vì lúc đó mới chỉ mặc đồ dở dang nên bạn cảm thấy bối rối kinh khủng với sự cố này.

2. Thiếu kiến thức và kỹ năng. Bạn đang cảm thấy tự tin rằng buổi phỏng vấn để có được công việc mà mình mơ ước sẽ diễn ra tốt đẹp. Tuy nhiên bạn lại bất ngờ bị hỏi một câu về một kỹ năng mà bạn đã kể ra trong bản lý lịch của mình. Người phỏng vấn bạn hiểu biết rất rõ về kỹ năng đó, còn bạn thì rõ ràng là không!

3. Sự phê phán và sự từ chối. Bạn tới ngân hàng tại địa phương để xem mình có thể vay tiền mua xe hơi hay không. Nhân viên tư vấn mất một lúc lâu để kiểm tra đối chiếu các chi tiết về tình trạng tài chính của bạn và hỏi bạn vài câu về ý định mua xe hơi đó. Sau 30 phút nói chuyện với bạn, nhân viên tư vấn nói rằng mọi việc có vẻ ổn thỏa, và giờ cô ấy chỉ cần tiến hành kiểm tra quá trình hoạt động tín dụng của bạn là xong. Và mọi thứ đều diễn tiến tốt đẹp cho đến lúc đó. Thật không may, kết quả kiểm tra tín dụng cho thấy bạn không được phép vay tiền từ ngân hàng đó. Bạn cảm thấy hy vọng sụp đổ và bối rối.

4. Những hành động vụng về. Bạn của bạn vừa mua một căn hộ mới và mời bạn đến dự tiệc tân gia. Bạn đến dự với một chai rượu vang và một ít sôcôla. Buổi tiệc diễn ra thật tuyệt vời cho đến khi thảm họa ập xuống... Bạn làm đổ ly rượu vang đỏ của mình và nó chảy tràn ra khắp tấm thảm trắng tinh. Hẳn rồi, thật là tệ hại!

5. Hình ảnh của bản thân không phù hợp với hoàn cảnh. Bạn được các đồng nghiệp tại nơi làm việc mời tới nhà hát xem kịch hoặc nghe nhạc. Bạn nhận lời tới dự một cách dễ dàng mà không quá chú ý tới nội dung chính xác của buổi diễn đó. Vào ngày trình diễn, bạn đồng ý sẽ gặp các đồng nghiệp ở bên ngoài nhà hát. Bạn đến hơi trễ một chút, nhưng đó vẫn chưa phải là điều tệ hại nhất. Khi tới nơi, bạn ngay lập tức nhận thấy là mọi người đều ăn mặc chỉnh tề nghiêm túc - còn bạn mặc quần bò và áo phông. (Đó là lần cuối cùng bạn tới nhà hát!)

6. Môi trường - Bối cảnh. Bạn đang ở tuổi thanh thiếu niên. Và bạn đang xem một bộ phim tại nhà cùng với cha mẹ mình. Giữa những cảnh kịch tính và những pha hành động, bộ phim thể hiện rõ sự hấp dẫn đáng xem của mình. Tuy nhiên bất thình lình, một "cảnh người lớn" chân thực sinh động bắt đầu diễn ra. Không chỉ mình bạn cảm thấy bối rối bởi điều đó - cả cha mẹ bạn rõ ràng cũng thế!

Bạn có nhận thấy rằng những tình huống gây bối rối tác động rất mạnh đến chúng ta, nhưng một số người lại có vẻ "kiên cường" hơn rất nhiều?

Chắc chắn là bạn đã thấy điều đó rồi. Một anh bồi bàn trẻ tuổi đang mang vài đĩa thức ăn, nhưng không may lại vấp chân và ngã nhào. Thức ăn rơi rớt khắp nơi và những chiếc đĩa vỡ tan thành từng mảnh. Còn gì có thể gây bối rối hơn thế cơ chứ? Tuy nhiên anh ta trông có vẻ không mảy may lo sợ trước sự cố này, và thay vào đó, anh bắt đầu dọn dẹp mớ hỗn độn trên sàn nhà một cách điềm tĩnh.

Hẳn rồi, thật là ấn tượng.

Những người trông có vẻ "trơ lì" trước sự bối rối có cách nhìn nhận về mặt tinh thần khác với hầu hết chúng ta

Trước tiên, họ thường là những người rất tự tin, không dễ bị xấu hổ hay bẽ mặt. Họ có niềm tin mạnh mẽ vào chính mình và không cho phép bản thân bị gục ngã quá lâu.

Thứ hai, họ có cách nhìn về những sai lầm khác với chúng ta. Trong khi bạn có thể xem sai lầm là một điều xấu thì số ít những người "miễn nhiễm" với sự bối rối lại coi những sai lầm như là những gợi ý cực kỳ quan trọng để học hỏi được điều gì đó.

Vậy làm thế nào để bạn trở thành một người giống như vậy?

Hãy cùng bắt đầu từ những tình huống gây bối rối mà chúng ta gặp phải hằng ngày, và làm thế nào để ta có thể giải quyết chúng

Sau đây là một vài tình huống gây bối rối thường gặp nhất, cùng với những cách tối ưu mà bạn có thể áp dụng để xử lý chúng.

Thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ của bạn bị từ chối khi đi mua hàng...

Thật là khủng khiếp. Bạn cảm thấy mình ngay lập tức bị đem ra phán xét bởi những người có mặt trong cửa hàng đó.

Hãy khắc phục điều đó bằng cách tạo vẻ tự tin trong ngoại hình và giọng nói, và nói một câu gì đó kiểu như: "Đó là lỗi của tôi, tấm thẻ này đã hết hạn rồi. Đây, xin hãy dùng tấm thẻ còn giá trị này."

Khi bạn ngã trên máy tập chạy bộ...

Tình huống này nguy hiểm cho thân thể của bạn - và cả "cái tôi" của bạn nữa!

Nếu bạn không may bị ngã khi đang dùng máy tập chạy bộ, thì trước tiên hãy đảm bảo là bạn sẽ kiểm tra để chắc chắn là cơ thể mình không bị thương. Nếu thân thể vẫn ổn thì bạn nên nói đùa một câu về sự cố đó với những thành viên khác đang có mặt trong phòng tập. Bạn có thể nói: "Mình nghĩ là mình chạy quá nhanh so với cái máy này rồi!"

Bạn hỏi một người rằng liệu cô ta có đang mang thai hay không - mà thực tế là không...

Tình huống này đã xảy đến với nhiều bạn bè và đồng nghiệp của tôi. Họ nghĩ là một người nào đó đang mang thai, trong khi thực tế là họ chỉ vừa tăng cân mà thôi (đặc biệt là tăng mỡ ở vùng quanh bụng).

Tình huống này khiến người được hỏi bị bẽ mặt, và gây bối rối khủng khiếp cho người đã đặt ra câu hỏi.

Lời khuyên của tôi là hãy thành thật xin lỗi người được hỏi, rồi giải thích là bạn nghĩ rằng mình đã nghe ai đó nói cô ấy có thai. Hãy nói một câu kiểu như: "Ồ, tôi xin lỗi. Trong văn phòng có tin đồn là cô đang có tin vui. Chắc chắn là tôi sẽ dẹp hết những lời đồn đó."

Bạn nghe thấy bụng mình phát ra tiếng "sôi sùng sục" trong khi đang dự một buổi họp yên tĩnh...

Chuyện này đã từng xảy ra với tôi rồi. Lần đó tôi đã bỏ bữa sáng và chỉ uống cà phê "cầm hơi". Tuy nhiên dạ dày tôi rõ ràng là muốn nhận được nhiều hơn thế. Tôi bước vào một buổi họp yên lặng (gần như là im ắng luôn ấy), và dạ dày tôi quyết định "gây chú ý". Dù cho tôi đã cố hết sức có thể, nhưng tiếng sôi bụng mỗi lúc một to hơn. Thật đúng là tôi thấy nhẹ cả người khi buổi họp rốt cuộc cũng kết thúc!

Tình huống này có thể được giải quyết bằng một số cách.

Trước tiên hãy đảm bảo là trước khi đi đến một nơi yên tĩnh (như nhà thờ, cuộc họp, nhà hát, v.v...) bạn sẽ ăn một bữa kha khá trước rồi. Thứ hai, nếu bụng bạn bắt đầu phát ra tiếng kêu, bạn có thể chọn cách cáo lui ra khỏi đám đông và ăn nhanh chút gì đó. Cuối cùng, nếu tiếng sôi bụng của bạn không đến mức quá tệ hại thì bạn có thể xin lỗi mọi người xung quanh bằng một câu: "Xin lỗi, tôi đã không nhận ra là tôi đói đến thế."

Bạn không biết cách mở cửa cho đúng…

Tôi chắc chắn là bạn đã gặp chuyện này rồi: bạn kéo cánh cửa trong khi lẽ ra phải đẩy nó, hoặc bạn đẩy cửa trong khi lẽ ra phải kéo nó. Việc đó luôn gây ra một chút bối rối, mặc dù nó vẫn thường xảy đến với hầu hết chúng ta.

Tôi đã khám phá ra một mẹo giúp ngăn mình mắc phải sai lầm này. Trước khi mở một cánh cửa, tôi liếc nhanh qua bản lề ở phần trên của cửa. Trong hầu hết trường hợp, nó sẽ tiết lộ cho ta biết hướng mở cửa.

Tuy nhiên nếu bạn vẫn không biết cách mở cửa cho đúng thì hãy đánh lạc hướng để mọi người đừng chú ý đến bạn, bằng cách nói: "Thực sự là cánh cửa này nên được gắn biển đánh dấu kéo hay đẩy chứ nhỉ."

Bạn nhận ra quần của mình có dính vết cà phê...

Chuyện này xảy ra với tất cả chúng ta lúc này hay lúc khác. Đó có thể là cà phê, trà hoặc thậm chí là sôcôla. Nhưng kết quả đều là như nhau: một vết bẩn gây bối rối trên quần của bạn, mà có khi là bạn thậm chí còn chẳng biết đến nó nữa.

Những cách thực tế để giải quyết chuyện này là đi thay quần hoặc cố gắng lau sạch vết bẩn đáng ghét đó đi.

Từ góc độ tâm lý học mà nói, hãy cố xem tình huống này chỉ đơn thuần là một sự cố hài hước mà thôi. Nó có thể gây bối rối, nhưng nó cũng có thể vui nhộn nữa. Điều đó hoàn toàn phụ thuộc vào cách nhìn nhận của bạn. Để làm mọi người cười vang về chuyện đó, hãy nói một câu kiểu như: "Chắc là mình sẽ phải bắt đầu mặc tã lót lại thôi!"

Bạn phát hiện ra là điện thoại di động của mình không ở chế độ yên lặng khi đang dự buổi phỏng vấn...

Tôi nhớ là anh trai tôi đã kể một câu chuyện về một người phụ trách công việc phỏng vấn tại công ty của anh ấy. Ứng viên đến phỏng vấn không chỉ quên đặt điện thoại ở chế độ yên lặng mà thực tế là còn bắt máy trong lúc đang được phỏng vấn. Sau đó anh ta nói chuyện với người ở đầu dây bên kia tới vài phút... trong lúc người phỏng vấn ngồi nhìn anh ta bằng ánh mắt kinh ngạc.

Anh chàng đó không cảm thấy bối rối (mà lẽ ra anh ta nên như vậy!), nhưng đối với hầu hết mọi người bình thường thì việc điện thoại di động đổ chuông trong buổi phỏng vấn là một tình huống đầy ác mộng. Nó có thể khiến bạn trông thật tệ và ngay lập tức đánh gục sự tự tin của bạn.

Hãy giải quyết tình huống này bằng cách luôn luôn kiểm tra thật chắc rằng điện thoại di động của bạn đã ở chế độ yên lặng. Nếu cần thiết, hãy tắt nguồn điện thoại hẳn luôn.

Nếu tình huống xấu nhất đã xảy ra rồi thì bạn cần phải chuyển sang chế độ giảm thiểu thiệt hại. Bạn có thể xin lỗi bằng cách nói: "Tôi rất xin lỗi về chuyện đó. Tôi chắc chắn là mình đã đặt điện thoại ở chế độ yên lặng rồi, nhưng có vẻ là tôi đã lầm."

Bạn quên tên của một người nào đó khi giới thiệu họ với người khác...

Bạn đã từng gặp phải vấn đề này trong đời mình chưa? Trừ khi bạn có trí nhớ siêu hạng, nếu không thì tôi chắc chắn là bạn đã từng trải qua rồi.

Nếu bạn không thể nhớ được tên của một người nào đó khi đang giới thiệu họ, thì có vài sự lựa chọn cho bạn đây. Bạn có thể nói: "Đây là một đồng nghiệp của tôi ở Phòng Tài chính." Một cách khác là bạn có thể xin lỗi vì sự đãng trí của mình và nói: "Tôi xin lỗi, tôi quên mất tên của cậu rồi - cậu có thể vui lòng nhắc lại không?"

Hãy giải quyết bất kỳ sự bối rối tiềm tàng nào bằng cách đừng để cho tính đãng trí hủy hoại sự tự tin của bạn. Bạn cũng có thể thay đổi cách nhìn nhận về sự cố đó. (Việc quên một cái tên là một vấn đề tương đối nhỏ nhặt thôi mà.)

Bạn nhận ra áo sơ mi của mình thấm đầy những vết mồ hôi...

Máy điều hòa không khí trong văn phòng của bạn không thể xử lý lượng nhiệt trong một ngày đặc biệt nóng bức. Mặc dù đã sử dụng chất ngăn đổ mồ hôi như mọi khi nhưng bạn vẫn bắt đầu vã mồ hôi như tắm - và điều đó đang thể hiện ra trên chiếc áo sơ mi của bạn.

Chuyện này có thể gây bối rối cực độ bởi vấn đề vệ sinh cá nhân luôn được xem trọng trong xã hội hiện đại.

Phải làm gì đây? Vâng, nếu bạn may mắn có dư một chiếc áo sơ mi thì bạn có thể thay nó vào. Bạn cũng có thể về nhà sớm nếu được phép chọn cách làm việc tại nhà.

Nếu bạn phải ở lại văn phòng với chiếc áo ướt đẫm mồ hôi thì bạn sẽ cần phải giải quyết vấn đề này. Hãy làm việc đó bằng cách nói với mọi người rằng văn phòng nóng đến mức làm bạn bắt đầu đổ mồ hôi (tức là vấn đề này không xuất phát từ bản thân bạn). Bạn có thể nói: "Ôi trời ơi! Trong này nóng không tưởng nổi. Tôi hầu như chưa bao giờ đổ mồ hôi cả, nhưng ngay lúc này tôi đang cảm nhận được hậu quả của sức nóng rồi."

Bạn bị nghẹn thức ăn đến mức ngạt thở...

Hãy hình dung bạn đang có buổi hẹn hò đầu tiên. Bạn đã dành hàng giờ đồng hồ để tắm rửa và chải chuốt cho bản thân. (Bạn muốn mình có ngoại hình và hương thơm tuyệt hảo.) Bạn gặp người tình tương lai tại nhà hàng đã chọn trước, và cả hai thoải mái chuyện trò thân mật một lúc. Thức ăn như đã gọi được mang lên, và bạn ăn vài miếng đầu tiên... Có thể là do cảm giác lo lắng hoặc căng thẳng, nhưng dù là gì đi nữa thì thức ăn đã đi sai đường trong cổ bạn - và bạn thấy mình bị ngạt thở!

Đó nhất định không phải là ấn tượng tốt nhất trong buổi hẹn đầu tiên rồi.

Bạn có thể tránh tình huống này bằng cách đảm bảo là mình sẽ thư giãn tối đa trong suốt bữa ăn. Bạn thậm chí có thể ăn những miếng nhỏ hơn và nhai lâu hơn bình thường.

Nếu chuyện đó đã xảy ra rồi, và bạn đang ngạt thở vì nghẹn thức ăn thì việc đầu tiên là hãy làm thông sự tắc nghẽn đó đi. Khi chuyện đó đã được giải quyết, bạn cần phải tìm cách vượt qua sự bối rối. Hãy làm việc đó bằng cách nói đùa về sự cố vừa xảy ra: "Chuyện này sẽ dạy cho tôi một bài học về tính tham lam đây!"

Những giây phút bối rối luôn chực chờ ập lên đầu bạn vào những lúc không ngờ đến nhất. Tuy nhiên, khi bạn đã bắt đầu luyện tập những cách thức đã được thử qua và được kiểm chứng để giúp giải quyết sự bối rối, thì bạn sẽ không còn sợ những tình huống này nữa.

Tài liệu tham khảo