Các nghiên cứu cho thấy rằng tư duy phản biện giúp tăng khả năng sáng tạo, nâng cao hiệu suất làm việc và làm giảm những trải nghiệm tiêu cực về cuộc sống.^[1]

Và đây chỉ là một số lợi ích của tư duy phản biện.

Aristotle đã nói rất rõ: "Đó là dấu ấn của một trí tuệ được đào tạo để có thể xem xét một ý kiến thay vì chấp nhận nó.”

Chính xác thì tư duy phản biện là gì?

Tư duy phản biện bao gồm nhiều quá trình suy nghĩ.

Để giúp bạn hiểu tư duy phản biện là gì, hãy xem danh sách dưới đây:

• Phân tích
• Đánh giá
• Diễn giải
• Giải quyết vấn đề
• Đặt câu hỏi

Những đặc điểm này là hình thức phổ biến của tư duy phản biện.

Ví dụ, hãy tưởng tượng rằng bạn đang tìm kiếm một công việc hoặc nghề nghiệp mới, và bắt đầu xem các vị trí tuyển dụng được quảng cáo. Để chọn vị trí tuyển dụng phù hợp nhất, bạn sẽ dành thời gian xem xét xem công việc đó dựa trên nền tảng nào, cần có những kỹ năng - kinh nghiệm gì và được trả lương bao nhiêu.

Tất cả các hành động trên sẽ được phân loại là tư duy phản biện. Bạn đã sử dụng phân tích, đánh giá và (rất có thể) đặt câu hỏi.

Như một ví dụ nữa về tư duy phản biện, hãy xem xét cách làm việc của luật sư. Đầu tiên, họ kiểm tra bằng chứng. Sau đó, họ sử dụng tư duy phản biện để tạo ra một kế hoạch để thắng kiện (hoặc hòa giải).

Các dấu hiệu nhận biết những người có tư duy phản biện

Bây giờ bạn đã hiểu tư duy phản biện là gì, tôi chắc chắn bạn sẽ tò mò muốn biết cách nhận ra dấu hiệu của những người có tư duy phản biện.

Hãy cùng quan sát…

Một ưu điểm lớn của những người có tư duy phản biện là họ có xu hướng thành công cao. Thành công này có thể là trong học tập, đời sống cá nhân hoặc công việc. Nhưng bạn có thể chắc chắn một điều, bất cứ khi nào bạn thấy người ta đạt được những thành quả lớn - thì nhất định họ là những người có tư duy phản biện.

Dưới đây là một số dấu hiệu của những người có tư duy phản biện:

• Họ là những người sáng tạo, đổi mới
• Họ bị mê hoặc bởi cách mọi thứ hoạt động
• Họ nhận tin tức và quan điểm từ nhiều nguồn khác nhau
• Họ luôn đặt câu hỏi
• Họ có những cuộc trò chuyện bình tĩnh với những người mà họ bất đồng quan điểm

Những người có tư duy phản biện thành công trong cuộc sống bởi vì họ có thể phân tích các vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau. Điều này cho phép họ đưa ra (và quyết định) các giải pháp tốt nhất.

Nếu bạn không đạt được các mục tiêu trong cuộc sống - thì chắc chắn bạn nên bắt đầu tăng cường các kỹ năng tư duy phản biện.

Khám phá 7 cách giúp bạn làm chủ tư duy phản biện

Học cách đặt câu hỏi

Để trở nên lão luyện trong tư duy phản biện, bạn phải học cách đặt câu hỏi. Điều này bao gồm đặt câu hỏi về các nhân vật có thẩm quyền, các giả định chung và thậm chí cả niềm tin của bạn. Hãy thử tự hỏi mình những câu hỏi sau: "Tôi có tin tất cả những gì tôi được dạy ở trường không?" "Những niềm tin của tôi có thực sự là của tôi không?" "Chính phủ có nói dối tôi không?"

Tự suy nghĩ theo cách của mình

Ngừng chấp nhận mọi thứ bạn được nghe, và bắt đầu tự suy nghĩ theo cách của mình. Ví dụ, một giáo viên guitar có thể đã dạy bạn chơi guitar theo một cách nhất định, nhưng bây giờ bạn có thể cải tiến cách chơi đó không? Bằng cách tự suy nghĩ, bạn sẽ giải phóng sự sáng tạo và tăng cường sự tự tin.

Đánh giá các bằng chứng

Bằng chứng có thể là một cách tuyệt vời để tìm câu trả lời cho các vấn đề bạn gặp phải. Tuy nhiên, đừng chỉ chấp nhận các giá trị bề mặt của bằng chứng. Thay vào đó, hãy đánh giá tất cả bằng chứng bằng cách hỏi: "Ai đã thu thập nó, việc này được thực hiện như thế nào và tại sao?" Câu hỏi thăm dò này sẽ cho phép bạn nhanh chóng xác định bằng chứng nào là có cơ sở - và bằng chứng nào bạn nên tránh xa.

Ý thức được các thành kiến cá nhân của bạn

Nếu thành thật với chính mình, bạn sẽ thừa nhận rằng trong phần lớn các trường hợp bạn có thể nghĩ là bạn đúng. Trong khi đây có thể là trường hợp mà khi đưa ra quyết định, bạn phải dẹp sang bên mọi sự thiên vị hoặc niềm tin cá nhân. Tư duy phản biện cần nhìn vào những cách nghĩ và quan điểm khác nhau trước khi đưa ra kết luận. Tôi biết thật khó để có thể nghĩ ra ngoài những thành kiến ​​cá nhân của bạn, nhưng vì thành công của bạn trong cuộc sống - bạn phải cố gắng làm điều đó.

Xem xét động cơ

Giống như một thám tử vĩ đại, bạn phải trở nên thành thạo trong việc phát hiện ra động cơ. Ví dụ, hãy nghĩ về một lần mà một công ty đã cung cấp cho bạn một sản phẩm miễn phí để dùng thử. Tất cả những gì bạn cần làm là cung cấp một số thông tin cá nhân cơ bản cho họ. Thật không may, cùng với việc nhận được sản phẩm miễn phí, bạn nhanh chóng bị tấn công bởi các email, thư và các cuộc gọi quảng cáo. Nhìn nhận lại, bạn đã nhận thức được động cơ của công ty đó. Họ không quan tâm đến việc gửi cho bạn một sản phẩm miễn phí - họ chỉ muốn có được và bán bán hàng dựa trên thông tin cá nhân của bạn.

Chia các vấn đề lớn thành nhiều phần nhỏ

Tư duy toàn cục là mốt thịnh hành hiện nay, nhưng đó không phải lúc nào cũng là cách tốt nhất để đưa ra quyết định. Nếu bạn cần phải đối phó với một vấn đề lớn như mất việc, thì bạn có thể nhanh chóng bị choáng ngợp bởi các sự kiện. Sự căng thẳng và lo lắng này có thể dẫn đến việc không hành động từ phía bạn. Là thứ bạn không cần tại thời điểm quan trọng này. Thay vào đó, hãy chia vấn đề thành các phần nhỏ hơn. Những phần này có thể bao gồm: nhận khoản thanh toán tốt nhất từ ​​chủ lao động của bạn, đảm bảo rằng tất cả các hóa đơn của bạn được trả đủ, tìm kiếm cơ hội làm việc mới. Những vấn đề lớn dường như ít đáng sợ hơn khi bạn chia chúng thành những mảnh nhỏ.

Giữ cho mọi thứ đơn giản

Bạn có quen thuộc với một dòng lý luận được gọi là dao cạo Occam không?^[2] Nếu bạn không biết, tôi sẽ tóm tắt nó cho bạn ngay bây giờ. Dao cạo Occam có thể được mô tả như là câu trả lời đơn giản nhất thường đúng nhất. Thường chúng ta hay tìm kiếm câu trả lời phức tạp - trong khi sự thật có thể đang nhìn chằm chằm vào chúng ta ngay trước mắt. Kịch bản sau đây sẽ cho bạn một ví dụ điển hình về dao cạo Occam trong thực tế. Một tiếng nổ lớn được nghe thấy bên trong một văn phòng gần với đường cao tốc tấp nập. Một số nhân viên nghĩ rằng đó có thể là một quả bom, những người khác cho rằng đó chỉ là một tiếng nổ ngược của động cơ xe tải. Tôi sẽ để bạn quyết định nguyên nhân nào trong số đó có khả năng gây ra tiếng động nhất.

Hãy sử dụng tư duy phản biện mỗi khi bạn cần đưa ra quyết định quan trọng. Mọi người sẽ nhận thấy sự khác biệt trong hành động của bạn. Và không lâu sau, bạn sẽ đạt được nhiều thành công hơn bạn nghĩ.

Nguồn ảnh bìa: Matt Bottos từ flickr.com

Tài liệu tham khảo