Không ai thích một kẻ khoe khoang. Tự cao là một con dao hai lưỡi. Khi bạn không đủ kiêu hãnh, thì bạn sẽ gặp phải cảm xúc rắc rối của sự thành công. Nếu bạn quá tự cao, mọi người nhầm lẫn bạn như là một người tự yêu mình. Vậy, có khi nào tự cao là một điều tốt không?

Hôm nay, chúng ta hãy xem xét các kiểu tự cao khác nhau và cách nó phản ánh bản thân nó như thế nào. Sự tự cao thì phức tạp hơn những gì nó thể hiện và bạn có thể khám phá ra một vài cách mà sự tự cao có lợi cho chúng ta.

Khi tự cao trở nên sai lầm

Không có gì vượt quá mức mà tốt đẹp cả - kể cả sự tự cao. Tự cao thì thường tiêu cực bởi vì nó nhấn mạnh cái tôi và giá trị bản thân trong nhóm.

Có quá nhiều lời tán dương có thể thổi phồng lên cái tôi của cá nhân và tạo ra giá trị xác nhận bên ngoài. Nếu bạn chỉ dựa vào những lời ca tụng bên ngoài để tạo động lực, thì bạn sẽ có một khoảng thời gian khó khăn với động lực của bản thân. Tận hưởng những lời khen ngợi không xứng đáng cũng có thể khiến bạn rơi vào thói quen xấu của việc khoe khoang để khơi gợi lời tán dương.

Người quá tự cao phát triển một ý thức vượt trội hơn người khác. Khi một cá nhân quá tự cao, họ cũng có thể không sẵn lòng để yêu cầu sự giúp đỡ, điều mà có thể khiến họ sống khổ sở. Vì những lí do đó, nhìn chung chúng ta không thích ở xung quanh người quá tự cao.

Mặc dù vậy, tự cao không phải là xấu. Nếu bạn cho và nhận lời khen đúng như bản chất của nó thì đó là một hành vi lành mạnh. Bày tỏ sự trân trọng khi người nào đó làm việc tốt là rất quan trọng, và việc bạn nhận thức những lời khen ngợi đó một cách cân bằng cũng quan trọng không kém .^[1] Miễn là mọi người chấp nhận những lời tán dương với một sự cân bằng giữa tự cao và khiêm tốn, thì không có gì là sai trái với việc được công nhận khi hoàn thành công việc tốt.

5 lí do để thưởng thức khía cạnh tích cực của tự cao

1. Bạn sẽ giữ tiêu chuẩn cao

Những cá nhân có sự tự cao trong công việc của họ thì có nhiều khả năng họ làm việc có chất lượng cao ở đầu ra hơn.^[2]

2. Bạn có thể đẩy lùi những tiêu cực

Khi một thứ gì đó không hoạt động theo cách mà bạn muốn, bạn cần một ít tự cao để tiếp tục thực hiện. Tự cao làm bạn kiên cường.^[3]​​​​​​​

3. Đó là một dấu hiệu nói lên rằng bạn quan tâm

Nếu bạn không có sự tự cao trong điều mà bạn đang làm, thì bạn có lẽ không quan tâm về nó.

4. Tự cao thúc đẩy sự lãnh đạo

Khi bạn thực sự quan tâm về thứ gì đó, bạn sẽ sẵn sàng đấu tranh vì nó. Nếu đó là một dự án, một tổ chức, hay một nơi đang gặp nguy hiểm, thì một người tự cao sẽ trở thành một nhà lãnh đạo để bảo vệ nó.^[4]

5. Những người tự cao chăm sóc gia đình của họ

Khi bạn tự hào về gia đình của bạn, bạn sẵn lòng hổ trợ họ. Bạn cố gắng cung cấp cho họ những điều tốt nhất trong cuộc sống và bạn sẽ không cho phép họ chịu đựng việc sống trong những điều kiện nghèo nàn.

Bí quyết vận dụng sự tự cao để mang đến lợi ích cho bạn

Miễn là bạn nuôi dưỡng những khía cạnh tích cực của sự tự cao và giữ cái tôi của bạn trong tầm kiểm soát, thì tự cao có thể trở thành một tài sản thật sự. Hãy nhớ là, tự cao thiết lập những tiêu chuẩn cao, sống theo chúng, và tránh tự ái.

Chơi với những người tốt

Có rất nhiều cách để nuôi dưỡng sự tự cao và ngăn chặn sự ích kỉ. Hãy kết nối bản thân bạn với những người tốt có thể gắn bó lâu dài để đưa bạn vào con đường đúng đắn. Ai cũng đã biết một điều là, suy cho cùng bạn là "tổng" của năm người bạn dành nhiều thời gian nhất.

Người tốt là những người sẽ cung cấp sự hỗ trợ và khích lệ nhưng họ cũng sẽ thành thật với bạn. Người mà phân phát những lời khen khi nó không xứng đáng với bạn thì sẽ có thể thổi phồng lên cái tôi của bạn. Nếu bạn tiêu thời gian với những cá nhân bày tỏ sự trân trọng khi bạn hoàn thành công việc nào đó thật tốt, thì họ có thể giúp bạn xây dựng một ý thức lành mạnh.

Giữ gìn sự khiêm tốn

Bạn có thể cảm nhận ý nghĩa của sự tự cao mà vẫn thể hiện sự khiêm tốn. Chỉ bởi vì bạn làm điều gì đó tốt, không có nghĩa là bạn phải ra ngoài để khoe khoang hay tìm kiếm lời khen ngợi. Hãy thoải mái và hiểu rằng bạn đã làm việc rất tốt mà không cần có sự xác thực nào từ những nguồn bên ngoài.

Thử những điều mới mẻ

Khi bạn đang thử một thứ gì đó mới mẻ, bạn đã cho bản thân quyền không cần phải trở nên tốt nhất ở một điều gì đó. Nếu bạn đang thiết lập một nổ lực sáng tạo mới hay phát triển một bộ kĩ năng mới, thì hãy chọn điều gì đó có thể đẩy bạn ra khỏi vùng thoải mái của mình. Điều đó sẽ nhắc nhở bạn rằng một người mới bắt đầu sẽ trông như thế nào, và khi bạn đã làm chủ kĩ năng đó, bạn sẽ cảm thấy kiêu hãnh về thành tựu mà bạn mới đạt được.

Làm điều bạn yêu thích

Con người cần nhiều sự xác thực bên ngoài khi họ không hài lòng với công việc của họ. Ví dụ, nếu bạn coi thường công việc của bạn, thì bạn có thể sẽ thổi phồng cái tôi lên để bảo vệ bản thân khỏi các cảm xúc tiêu cực. Công việc thường không phải lúc nào cũng thuận buồm xuôi gió, vì thế bạn nên tìm thấy sự hài lòng từ nó mà không phải lúc nào cũng khoe khoang hay tìm kiếm các phần thưởng từ bên ngoài.

Dành thời gian để tự suy ngẫm

Hãy ngừng nghĩ về việc bạn là ai, giá trị của bạn là gì và cảm nhận của bạn về cuộc sống nên được tiếp diễn như thế nào. Hãy thỉnh thoảng xây dựng những suy nghĩ về cảm xúc của bạn. Bạn có chú ý những xu hướng ám chỉ rằng mức độ tự cao của bạn đã trở thành ích kỷ không?

Bằng việc giám sát những cảm xúc của mình, bạn có thể điều chỉnh trước khi sự tự cao gây thiệt hại lớn đến cuộc sống của bạn. Tạo một kế hoạch hành động khi bạn cảm thấy rằng bạn đã phát triển một cái tôi không lành mạnh. Nếu bạn khó nhận ra những thứ đó trong bản thân bạn, thì hãy tìm một người bạn tin tưởng hay người yêu để chỉ đạo bạn theo hướng đúng đắn. Người có mối quan hệ thân thiết với bạn sẽ không bất kỳ trở ngại gì trong việc nói với bạn liệu bạn có là đang tự phụ hay không.

Làm việc gì đó ngoài tầm với của bản thân

Sử dụng những kĩ năng của bạn để giúp đỡ người khác. Điều đó có thể là nhận một đồng nghiệp mới dưới cánh của bạn hay tình nguyện dành thời gian phục vụ cho những người có nhu cầu. Phục vụ người khác giữ bạn đứng vững, không đánh mất bản thân và giúp bạn có một cuộc sống ý nghĩa. Thậm chí, nếu bạn không có nhiều thời gian, thì bạn vẫn có thể kiến tạo thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn bằng những cách nhỏ nhặt.

Cảm giác thành tựu là một điều hay

Không có gì sai với việc tin tưởng vào khả năng của bạn và cảm thấy tốt khi bạn hoàn thành thứ gì đó thật tốt. Ngay cả khi bạn tiến về phía trước, thì hãy nhớ rằng phải đứng vững vàng.

Tài liệu tham khảo